Wie een drogist of apotheek betreedt, zal het al snel opvallen: de enorme verscheidenheid aan vitaminen- en mineralensupplementen die worden aangeboden. Met name vitamine C lijkt in alle soorten en maten verkrijgbaar. De vraag die zich opdringt bij al die gezondheidsbevorderende capsules en pillen is in hoeverre deze nu echt een zinvolle aanvulling op de reguliere voeding vormen?
Wie op internet of in gezondheidstijdschriften kijkt, ziet zowel aansporingen tot het slikken van soms hoge doses vitaminen en mineralen, met name van vitamine C, tot de nuchtere conclusie of zelfs waarschuwing dat hoge extra doses niks doen of zelfs gezondheidsschade kunnen toebrengen. De vraag die hierbij van belang is, is of er algemene tekorten aan bepaalde vitaminen en mineralen onder de Nederlandse bevolking voorkomen. Ook hierover zijn de meningen verdeeld. Zo zijn sommige voedingsdeskundigen van mening dat veel mensen een tekort aan bijvoorbeeld selenium en zink vertonen, omdat deze mineralen in de landbouwgrond waarop groenten en granen worden verbouwd en vee graast, in de afgelopen decennia sterk zouden zijn afgenomen.
Andere voedingsprofessionals melden juist dat er in Nederland bij mensen geen of zelden selenium- en zink deficiënties optreden. Tja, en wat doe je dan als bewuste consument met een interesse voor voeding en gezondheid?
Waarover bestaat wel consensus?
Laten we eerst eens kijken of er ook op enkele punten wel consensus bestaat onder de `foodies`. Over het algemeen wordt door de meeste deskundigen aangenomen dat bepaalde bevolkingsgroepen een risico lopen op een tekort aan vitamine B11 (foliumzuur), B12 (vegetariërs), vitamine D of het mineraal ijzer. Dit is vrij eenvoudig te verhelpen via het slikken van een supplement, waarin dan soms ook andere vitaminen en mineralen verwerkt zijn, die helpen bij de opname van ijzer of vitaminen B11 en D in het lichaam. Wel kan je beter voor kwaliteit gaan. De goedkopere supplementen zijn niet voor niets goedkoop. Vaak worden de aanwezige ingrediënten slechter opgenomen of zijn onwerkzaam. Ben je vegetariër of veganist? Dan heb je sowieso vitamine B12 nodig, een heel goed merk waarvan je zeker weet dat de B12 wordt opgenomen (als smelttablet via de tong) is Vitamine B12 van Bonusan.
Je weet niet of je een (mogelijk) tekort hebt?
Typische vage klachten kunnen veroorzaakt worden door een tekort aan vitaminen en/ of mineralen. Voor dit soort individuele situaties is het zinvol om een test voor de vitaminen- en mineralenstatus van het bloed aan te vragen via de huisarts. Op deze wijze kan gemeten worden of iemand een tekort aan één of meerdere vitaminen of mineralen heeft. Een tekort kan, afhankelijk van de mate, grote effecten hebben op de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Via een dergelijke test wordt duidelijk of en op welke punten een supplement zinvol is. Wel moet beseft worden dat een bloedtest niet altijd volledige informatie kan geven, aangezien vitaminen en mineralen ook opgeslagen zijn in lichaamsweefsels.
Tenslotte een waarschuwing voor supplementen met hoge doses vitaminen en mineralen. Een hoge dosis kan bij ernstige tekorten of bij een therapeutische toepassing onder begeleiding bij specifieke klachten verantwoord zijn. Maar wie gezond eet, krijgt doorgaans via de voeding al voldoende vitaminen en mineralen binnen. Meer vitaminen en mineralen gebruiken dan het lichaam nodig heeft, is niet zinvol. Dit vormt slechts een extra belasting voor het lichaam die door de nieren en de lever moet worden gefilterd en afgevoerd.
Vetoplosbare vitaminen met mate
Wie gedurende langere tijd de in vet oplosbare vitaminen A, D en E in hoge doses slikt (meerdere keren de aanbevolen dagelijkse hoeveeheid, ADH) kan bij een bepaalde aanleg hiervoor het risico lopen op een lichte vitamine-vergiftiging. De klachten hiervan zijn heel vervelend en blijven soms ook opspelen nadat de oorspronkelijke vergiftigingssymptomen zijn verdwenen. Conclusie: Vitaminen en mineralen zijn zeker een noodzaak, maar het slikken van multi´s is niet altijd noodzakelijk.
Speciale groepen hebben wel baat bij een vitaminen en mineralen supplement
Er zijn zeker bepaalde groepen mensen die voordeel halen uit het slikken van een multivitamine. Dit zijn mensen die vaak en intensief sporten en mensen die relatief vaak onder hevige stress staan. In deze situaties ge- en verbruikt het lichaam gewoonweg meer vitaminen en mineralen. Sporters hebben het meeste baat bij een multi die speciaal gericht is op sporters. Hierin zitten de juiste hoeveelheden van belangrijke mineralen die veel worden uitgezweet, alsmede de juiste vitamines die helpen bij het energiemetabolisme. Ook belangrijke spore-elementen zoals selenium en zink.
Mensen die vaak stress ervaren verbruiken ook meer vitaminen en mineralen. Het is ook voor hen zinvol een multi te gebruiken. Bij lichte stress volstaat een laag gedoseerde zoals hierboven beschreven. Bij hevige en frequente stress een hoog gedoseerde.
Wie een druk schema heeft en niet altijd gezond eet, kan overwegen een laaggedoseerd multivitaminen- en mineralensupplement te gebruiken als extra aanvulling, bijvoorbeeld 100 % van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH). Dit geldt ook voor vitamine C bij mensen die weinig groente en fruit eten.
Er zijn zeker bepaalde groepen mensen die voordeel halen uit het slikken van een multivitamine. Dit zijn mensen die vaak en intensief sporten en mensen die relatief vaak onder hevige stress staan. In deze situaties ge- en verbruikt het lichaam gewoonweg meer vitaminen en mineralen. Sporters hebben het meeste baat bij een multi die speciaal gericht is op sporters. Hierin zitten de juiste hoeveelheden van belangrijke mineralen die veel worden uitgezweet, alsmede de juiste vitamines die helpen bij het energiemetabolisme. Ook belangrijke spore-elementen zoals selenium en zink.
