Al vele jaren wordt de vraag gesteld of biologisch voedsel gezonder is dan conventioneel geproduceerd voedsel. Er lijkt nu een kentering op komst. Steeds meer onderzoeken bevestigen namelijk dat biologisch voedsel gezonder is. Hier zijn verschillende oorzaken voor aan te wijzen die in dit artikel besproken worden. Alsmede in hoeverre biologisch voedsel gezonder is.
Er is een nieuw onderzoek uitgekomen van het Europees Parlement, geschreven door wetenschappers uit verschillende Europese Universiteiten (bron) waaronder een professor aan Harvard. Het onderzoeksteam onderzocht bestaande theorieën m.b.t. biologische en bewerkte voeding en concludeerde dat biologisch geteelde voeding duidelijke gezondheidsvoordelen bood. Eerdere rapporten (bron) keken kritisch naar mogelijke voordelen van biologische voedselteelt – de effecten op het milieu en de mogelijkheid van nog aanwezige resten van pesticiden.
Het nieuwe onderzoek is echter vele malen uitgebreider en kijkt naar voedingswaarde en aanwezigheid van toxinen. Het onderzoek is daarnaast gebaseerd op honderden onderzoeken naar voedsel analyses en epidemiologische en laboratorium studies.
Waarom is biologisch geproduceerd voedsel gezonder?
Uit het onderzoek komen een aantal voordelen van biologisch geproduceerd voedsel duidelijk naar voren. Zo is de blootstelling aan pesticiden en antibiotica in biologisch vlees lager. Ook vond het onderzoek dat biologisch geteelde groenten en fruit minder van het toxische cadmium bevatten. Volgens onderzoekers is cadmium een gevaarlijk metaal, iets te hoge waarden hebben al snel een negatief effect op het menselijk lichaam.
Hoewel er bewijs is dat biologisch geproduceerd voedsel ook een hogere voedingswaarde heeft, wordt het gezondheidseffect niet primair daardoor veroorzaakt. Het blijkt belangrijker dat biologisch voedsel juist geen pesticiden en zware metalen bevatten.
Het ontbreken van pesticiden en zware metalen in biologisch voedsel bepaalt in veel grotere mate hoe gezond een voedingsmiddel is!
Kinderen in ontwikkeling zijn veel kwetsbaarder voor pesticiden
Er is bewijs gevonden dat pesticiden een negatieve invloed hebben op de ontwikkeling van het brein (bron). Juist bij kinderen is dit dus belangrijk! Uit onderzoek blijkt dat biologisch geteelde groeten en fruit minder, tot geen pesticiden bevatten (bron). Daarom zouden kinderen in de groei vooral biologisch moeten eten.
Bij biologische teelt zijn slechts een klein aantal, relatief onschuldige, pesticiden toegestaan en dan ook nog eens in veel kleinere hoeveelheden. Bij conventionele teelt worden vooral de meer toxische varianten gebruikt en op grote schaal op vrijwel elk soort gewas (groenten, fruit, notenbomen, bessenstruiken etc). Een klasse van pesticiden die veel wordt gebruikt in conventionele teelt zijn de organophosphates, welke ook chlorpyrifos bevatten. Organophosphates zijn zeer toxisch voor het centraal zenuwstelsel. Een aantal lange termijn studies hebben het effect onderzocht van blootstelling aan chlorpyrifos op de hersenontwikkeling van kinderen in de groei. De resultaten waren schokkend, zowel lage als hoge concentraties bleken het IQ negatief te beïnvloeden (bron).
Pesticiden en prenatale ontwikkeling
Het zal niet verwonderen dat blootstelling aan pesticiden ook een negatief effect heeft op het prenatale brein. Onderzoek toont aan dat als gevolg van pesticiden bepaalde hersengebieden (zoals gedrag, emotie, taal en geheugen) zich slechter ontwikkelen (bron). Blootstelling aan chlorpyrifos wordt gelinkt aan gedragsproblemen en ADHD op latere leeftijd. Ook wordr prenatale blootstelling gelinkt aan arm trillingen bij kinderen (bron), wat een teken is van zenuwschade.
Biologisch voedsel bevat minder pesticiden, juist belangrijk voor kinderen dus (bron). Hoewel er geen gezondheidsclaims gedaan kunnen worden, bewijzen diverse onderzoeken dat mensen die biologisch eten minder pesticiden binnenkrijgen (bron).
De blootstelling aan pesticiden levert een verhoogd gezondheidsrisico ten opzichte van conventionele teelt
Als gevolg van de pesticiden blootstelling is het aannemelijk dat meer mensen gezondheidsproblemen krijgen op latere leeftijd. Hiervoor moeten ze het medisch circuit in. De kosten voor de maatschappij kunnen hierdoor veel hoger zijn als gevolg van pesticiden inname dan nu wordt aangenomen. Hoewel uiteraard concrete cijfers ontbreken.
Antibiotica resistentie, een steeds groter probleem
Antibiotica resistentie komt helaas op steeds grotere schaal voor. Multiresistente bacteriën zijn tegenwoordig niet ongewoon meer (zoals de MRSA bacterie) en kosten nu al levens, vooral ouderen, bij een uitbraak (meestal in ziekenhuizen). De oorzaak van het resistent worden van deze bacteriën ligt grotendeels in het te ruimhartige gebruik van antibiotica in onze veestapel. Om dit te illustreren; er worden meer antibiotica ingezet bij voedselproductie dan bij echte medische noodzaak.
Bij biologische veeteelt wordt veel minder tot zelfs geen antibiotica gebruikt. De dieren leven niet zo dicht op elkaar waardoor er minder kans is op ziekten. In de Verenigde Staten mag een stuk vlees pas het label ‘biologisch’ dragen als er helemaal nooit antibiotica is gebruikt.
Cadmium komt meer in ons voedsel voor dan gedacht
Hoewel veel mensen er niet bij stilstaan, zit het meeste toxische cadmium gewoon in ons voedsel. In de Verenigde Staten zit het vooral in groene groenten, aardappelen, pinda’s en granen. Cadmium blootstelling moet je niet te licht opnemen. Het is een bewezen humaan carcinogeen en vooral toxisch voor nieren, longen, botten en hersenen in ontwikkeling (juist prenataal en via borstvoeding).
Het onderzoek toonde aan dat biologisch geteeld voedsel minder cadmium bezit dan conventioneel. Veroorzaakt door verschillen in aarde en (kunst)mest. Als de grond minder organisch materiaal bevat is de kans groter dat de planten cadmium opnemen. Bij biologische teelt bevat de aarde juist veel organisch materiaal, dus is de cadmium opname lager. Ook kan specifieke kunstmest een hogere cadmium gehalte veroorzaken.
Conclusie: waarom we meer biologisch moeten eten met zijn allen
Het onderzoek laat duidelijk zien dat er belangrijke gezondheidsvoordelen zijn bij het gebruik van biologische voedingsmiddelen. Niet alleen voor het individu, maar ook voor de maatschappij. Zo is de blootstelling aan schadelijke pesticiden lager, krijg je minder toxisch cadmium binnen en ga je antibiotica resistentie tegen.
Een probleem met biologisch is nu nog de beschikbaarheid en de (hogere) prijs. Niet iedereen wil of kan biologisch betalen. Hier zou een rol voor de overheid kunnen liggen door dit gezonde alternatief te subsidiëren.
Ook het gebruik van minder schadelijke pesticiden zou gestimuleerd moeten worden. Juist de pesticiden die geen gevaar opleveren voor kinderen in ontwikkeling. Idealiter moeten we ernaartoe dat conventioneel geproduceerde voeding ook veilig is.
