Telomeren zitten aan het uiteinde van DNA en vormen als het ware beschermkapjes, die zorgen dat het DNA niet ontvouwt of beschadigt raakt. Bij elke celdeling worden telomeren iets korter, na een bepaald aantal delingen zijn de telomeren zo kort dat de cel stopt met delen en sterft.
Een recent onderzoek, uitgevoerd door wetenschappers van het Amerikaanse National Human Genome Research Institute, toont aan dat korte, of onwerkzame telomeren de productie van progerine stimuleert. Hoe korter de telomeren worden, hoe meer progerine de cellen maken. De toename van progerine wordt geassocieerd met celschade door ouderdom.
Progeria en progerine
Progeria is een uiterst zeldzame ziekte. Kinderen met deze ziekte worden versneld oud en sterven meestal al in hun tienerjaren als gevolg van ouderdomsverschijnselen. Ze vertonen al op zeer jonge leeftijd ouderdomsverschijnselen zoals haaruitval, dunne huid, aderverkalking en skelet vervormingen, meestal sterven deze kinderen uiteindelijk aan hart- en vaatziekten.
Wetenschappers zijn specifiek deze zeldzame genetische ziekte gaan bestuderen om meer te weten te komen over het verouderingsproces op biochemisch en moleculair niveau. Dit leverde resultaten op. Wetenschappers kwamen erachter dat een gemuteerde vorm van een bepaald celproteine (lamine A) de ziekte progeria veroorzaakte. Dit gemuteerde eiwit noemen we progerine. Dit eiwit is giftig voor de telomeren aan het einde van DNA ketens. Hoe meer progerine, hoe progressiever de veroudering.
Kankercellen zijn vrijwel onsterfelijk
Kankercellen hebben als eigenschap continue te kunnen blijven delen, zonder af te sterven. Het blijkt dat kankercellen erg weinig progerine produceren. Daarentegen bezitten ze wel veel telomerase, een enzym die telomeren kan verlengen en daarmee een verkorting van de telomeren voorkomt. Geef je normale cellen een continue voorraad aan telomerase, dan worden ze praktisch onsterfelijk en produceren ze praktisch geen progerine meer.
Onsterfelijkheid
De sleutel tot onsterfelijkheid ligt in het tijdelijk verhogen van je telomerase productie (niet te lang, want je wilt geen kankercellen ontwikkelen). Dit is overigens een proces dat al in onze geslachtscellen gebeurt, hierdoor kunnen mannen tot op hoge leeftijd zaadcellen produceren.
Een mogelijkheid om dit te bewerkstelligen is met behulp van RNA virussen. Deze kunnen messenger RNA voor telomerase injecteren in de cellen, waardoor deze cel telomerase gaat produceren. Of je probeert de progerine productie af te remmen door de productie van enzymen te stimuleren die progerine afbreken.
Zeer waarschijnlijk zijn er ook andere factoren die veroudering veroorzaken op cellulair niveau. Maar toch is de ontdekking van progerine een goede stap op weg naar onsterfelijkheid.
