Er blijken meer haken en ogen te zitten aan ‘gezond voedsel’ dan we tot nu toe wisten. Een groot onderzoek toonde aan dat wat voor de ene persoon gezond is, dit niet perse zo hoeft te zijn voor een ander. Voedingsadviezen zijn gebaseerd op de ‘gemiddelde mens’, maar die lijkt niet te bestaan.
Wat voedsel gezond maakt hangt echt af van:
- wanneer je eet
- hoeveel je sport
- hoeveel je slaapt
- (vooral) de staat van je darmflora
Wat voor de een gezond voedsel is, hoeft dit dus voor een ander niet te zijn. Dit is aangetoond in een omvangrijke Israëlische studie met in totaal duizend proefpersonen, het is nu dus voor het eerst wetenschappelijk en overtuigend aangetoond. Voor de studie kregen 800 vrijwilligers een apparaatje dat gedurende een week automatisch elke 5 minuten hun bloedsuikerspiegel mat, en de effecten daarop van in totaal 45 duizend maaltijden. Ze aten allemaal verschillend, maar het ontbijt bleef wel een week lang hetzelfde.
Grote verschillen in reactie op gezonde voeding
Er zijn grote verschillen tussen individuen. Bij de een kan iets de bloedsuiker omhoog jagen, maar bij de ander kan dat veel minder zijn of juist omgekeerd. De onderzoekers staan verbaasd van deze verschillen.
De kansen op aandoeningen zoals diabetes en obesitas kunnen vergroot worden door een hoge bloedsuiker. Veel diëten zijn daarom gericht op het onder controle houden van de suikers in het bloed. Dat betekent zuinig aan doen met ‘makkelijke’ koolhydraten als witbrood, veel voedingsvezel, matig zijn met suiker en verzadigd vet. De voedingsvoorschriften zijn gebaseerd op de gemiddelde reactie van proefpersonen. Er blijkt dat er weinig ‘gemiddelde’ mensen zijn. Volgens de Israëlische onderzoekers krijgt de één een hogere bloedsuikerspiegel van sushi dan van een ijsje. Zelfs door het eten van tomaten kreeg eén van de proefpersonen absurd veel bloedsuikers. De onderzoekers hadden gegevens van 800 deelnemers over zaken als darmflora, eetgedrag, sport, slaap, stoelgang, cholesterol en gewicht. Op basis daarvan ontwikkelden zij een rekenmodel dat voor 100 andere proefpersonen moest voorspellen welk voedingspatroon hun bloedsuikers stabiel zou houden. In het overgrote deel van de gevallen kwam die voorspelling uit. Er werd in het derde en laatste deel van de studie gekeken naar 26 proefpersonen hoe ze reageerden als ze een week lang een dieet volgden op basis van het rekenmodel. De samenstelling van de darmbacteriën veranderde en hun bloedsuikerspiegel daalde.
Persoonlijk voedingsadvies in de maak
Voedingsvoorschrift wordt veelal gebaseerd op de gemiddelde mens, dat blijkt dus ten onrechte.
Het is een ‘knappe’ studie, volgens de regelen der kunst uitgevoerd vindt de voedingswetenschapper Frans Kok. ‘De voedingswetenschap vraagt zich terecht steeds meer af wat goed is voor het individu, dit onderzoek laat dat goed zien. ‘ Er is zeker nog een lange weg te gaan. Voordat een patiënt met diabetes een gepersonaliseerd voedingsadvies kan krijgen, zijn we gauw twintig jaar verder, aldus Kok.
Ook hoogleraar interne geneeskunde Max Nieuwdorp van het AMC vindt het een ‘prachtstudie’. ‘Een gepersonaliseerd voedingsadvies behoort tot de mogelijkheden en dit is een van de eerste onderzoeken die dat laat zien. ‘Binnen enkele jaren moet het mogelijk zijn om op basis van de bacteriën in de darm te zeggen: u kunt beter geen rijst en aardappelen eten, maar een glaasje wijn kan voor u geen kwaad, volgens Nieuwdorp’. Volgens Nieuwdorp zal er ook een pil komen waarmee de samenstelling van het microbioom in de darm de juiste kant op wordt gestuurd. ‘Dan zijn we zeker twintig jaar verder.’
Voorlopige conclusies
Voedingsleer is veel ingewikkelder dan algemeen wordt aangenomen en is niet te vangen in simpele, gegeneraliseerde voedingsadviezen die voor iedereen gelden. Neem deze dan ook altijd met een korreltje zout! Oja, teveel zout is natuurlijk ook weer niet goed voor uw gezondheid 😉
