Dat het niet gezond is om ongelimiteerd te zonnebaden, is bij de meeste mensen inmiddels wel bekend. Verbranding van de huid zorgt voor rimpels en pigmentvlekken. Bovendien verhoogt het de kans op huidkanker. Gelukkig zijn er genoeg manieren om jezelf tegen de zon te beschermen. Maar ook als je je braaf insmeert, heb je helaas nog steeds een kleine kans om een kwaadaardige huidtumor te krijgen. Als dat gebeurt, is het belangrijk om er zo vroeg mogelijk bij te zijn. Dan is namelijk de kans op genezing het grootst. Regelmatig je huid checken op moedervlekken kan dus echt je leven redden. Alleen hebben veel mensen geen idee waar ze op moeten letten. Hoe herken je een kwaadaardige moedervlek?
#checkjezelf
Melanoom
Vrijwel iedereen heeft moedervlekken. Mensen met een blanke huid krijgen er gemiddeld zo’n 25, mensen met een donkere/getinte huid krijgen er ongeveer 10. Normaal gesproken zijn moedervlekken goedaardig, maar ze kunnen veranderen in een kwaadaardige moedervlek. Dit wordt een melanoom genoemd. Melanomen kunnen ook op een stukje gave huid opduiken, waar eerst nog geen moedervlek zat. Daarom het is belangrijk om nieuwe vlekjes ook in de gaten te houden.
Typische en Atypische moedervlekken
Gewone moedervlekken zijn meestal bruin. Ze kunnen vlak zijn, maar ook bobbelig: dan liggen ze voelbaar op de huid. Moedervlekken kunnen er heel verschillende uitzien: groot of klein, lichtbruin of donkerbruin, rond of ovaal. Ze hebben gemeen dat ze een egale kleur en symmetrische vorm hebben. Let op, er zijn ook onschuldige moedervlekken die hiervan afwijken. Dit worden atypische moedervlekken genoemd. Deze hebben vaak verschillende tinten bruin, of zelfs roodbruin, binnen dezelfde moedervlek. Ze kunnen er stippelig uitzien. Zolang deze moedervlekken hetzelfde blijven is er niets aan de hand.
Ken je huid
Een melanoom verraadt zich vaak door een verandering: de moedervlek wordt groter, gaat jeuken of krijgt een andere kleur. Daarom is het zo belangrijk dat je je huid goed kent. Als je weet hoe jouw moedervlekken er normaal gesproken uit zien, dan valt het je sneller op als er iets verandert. Ook valt het je sneller op als er een eigenaardige moedervlek bij komt. Het is een kleine moeite om elke maand een paar minuten de tijd te nemen om je huid te checken. Ben je bezaaid met moedervlekken en heb je geen idee waar je moet beginnen? Wij hebben op een rijtje gezet waar je op moet letten!
1) Grootte
Houd grote moedervlekken extra goed in de gaten. Groeiende moedervlekken zijn verdacht. Een melanoom is bijna altijd groter dan 5 millimeter. Pak desnoods even een liniaal erbij.
2) Vorm
De meeste moedervlekken zijn rond of ovaal (eivormig). Check dus altijd even of de vorm niet grillig of asymmetrisch is geworden. Een asymmetrische vlek heeft niet aan beide kanten dezelfde vorm. Let ook op de randen: een normale moedervlek heeft een duidelijke begrenzing, een verdachte moedervlek kan een vage, ‘uitgelopen’ rand hebben.
3) Kleur
Een normale moedervlek is licht- tot donkerbruin, soms rossig (roodachtig). Een melanoom kan afwijkende kleuren hebben: zwart, rood, paars, blauw, grijs of een witte kleur.
4) Patroon
Meestal zijn moedervlekken egaal. Dan heeft de hele moedervlek dus één en dezelfde kleur. Er kan soms een donkerder stipje in de moedervlek zitten. Wees alert op veranderingen.
5) Structuur
Een moedervlek kan vlak zijn, maar ook bobbelig, of op de huid liggen. Bij het ontstaan van een verdikking, of bij een andere verandering van structuur in een moedervlek kun je het beste naar de huisarts gaan.
6) Code rood
Als een moedervlek jeukt, steekt, bloedt of korstjes heeft, twijfel dan niet om naar de huisarts te gaan. Die heeft een speciale microscoop, waarmee hij/zij meestal direct kan zien of er iets aan de hand is. Ga altijd naar de huisarts als je een verandering opmerkt in een moedervlek.
Aan de slag!
Nu je weet waar je op moet letten, kun je aan de slag met een moedervlek-check. Hierbij kijk je je hele lichaam van top tot teen na. Dus ook de plekken waar weinig of geen zonlicht op is geweest. Zorg dat je in een goed verlichte ruimte bent, zodat je echt goed kunt kijken naar de kleur. Het is verstandig om te noteren waar je grote en atypische moedervlekken hebt. Foto’s zijn hierbij een handig hulpmiddel! Eventueel kun je iemand vragen om mee te kijken naar lastig zichtbare plekken, zoals je rug. Neem elke maand even 5 minuten de tijd om je huid te checken, bijvoorbeeld nadat je een douche hebt genomen. En daarna kun je jezelf belonen met een bodylotion smeersessie!
Meer informatie:
– Stichting Spot the dot http://spotthedot.org/#hi
– http://stichtingmelanoom.nl/mel/folders-ed/folder-kunt-u-een-haai-van-een-dolfijn-onderscheiden/
