Als het hart samentrekt wordt bloed door het lichaam gepompt, op dit moment stijgt de bloeddruk en ontstaat er spanning op de bloedvaten. Deze druk is te meten en wordt dus bloeddruk genoemd.
Gezonde Onder- en bovendruk
De systolische druk of bovendruk is de maximale druk die wordt opgebouwd in de aorta of hoofdlichaamsslagader bij het samentrekken van de linker hartkamer. De diastolische druk of onderdruk is het minimum van de druk die optreedt tussen twee samentrekkingen van het hart in, als de linker hartkamer zich weer met bloed vult.
De druk wordt weergegeven in millimeters kwikdruk. Bijvoorbeeld 120/80 mm Hg. Hieronder een opsomming wat gezonde en ongezonde bloeddrukwaarden zijn:
Voor volwassenen:
- Minder dan 90/60 mm Hg: lage bloeddruk
- Rond de 120/80 mm Hg: optimale bloeddruk
- Minder dan 140/90 mm Hg: normale bloeddruk
- Meer dan 160/90 mm Hg: hoge bloeddruk
Voor kinderen:
- Rond de 80/45 mm Hg: normale bloeddruk
De grenswaarden stijgen met toename van de leeftijd, voornamelijk de bovendruk.
Hoe vaak klopt het hart?
Bij een gezond persoon klopt het hart tussen de zestig en tachtig keer per minuut. Het lichaam probeert de bloeddruk automatisch te regelen, zodat er geen over- of onderdruk ontstaat. Hoe beter de fysieke conditie, des te minder hartslagen nodig zijn per minuut. Fanatieke sporters hebben vaker een zogenaamd ‘sporthart’, het is niet ongewoon dat deze slechts 40-50 slagen per minuut maakt in rust.
Hoe regelt het lichaam de bloeddruk?
Dit is een ingewikkeld proces. Het lichaam heeft hiervoor een aantal feed-back mechanismen. Daarbij wordt de bloeddruk ook beinvloed door de hartslag en concentraties zout en water in de vaten. Als het lichaam niet in staat is de bloeddruk goed te reguleren, ontstaat hoge of lage bloeddruk. Overigens komt lage bloeddruk maar zelden voor, hoge bloeddruk is veel voorkomend.
Bloeddruk is niet constant
Bloeddruk verschilt van tijd tot tijd, het is een dynamisch proces. Dat is maar goed ook, want bij zware lichamelijke inspanning hoort de bloeddruk te stijgen. Ook hebben mensen die lijden onder (veel) stress een vaak continue verhoogde bloeddruk, dit komt o.a. door de grotere hoeveelheid adrenaline in het bloed. Dit laatste is niet gezond.
Onder normale omstandigheden daalt de bloeddruk bij gezonde mensen zo tussen de 10 en 20% onder het gemiddelde van overdag. Bij mensen waarbij de bloeddruk maar 0 tot 10% daalt ’s nachts, is de kans op hart en vaatziekten aanzienlijk groter.
